ارزیابی پایایی و روایی نسخۀ فارسی پرسش‌نامۀ سنجش معنویت، در سالمندان ایرانی

مقدمه: تعریف سازمان جهانی بهداشت از سلامت آسایش کامل جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی است و نه فقط نبود بیماری و نقص. این تعریف اهمیت معنویت را در سلامت سالمندان نشان می‌دهد. باتوجه‌به نبودن پرسش‌نامۀ فارسی برای ارزیابی معنویت در میان سالمندان، هدف این مطالعه ارزیابی پایایی و روایی نسخۀ فارسی پرسش‌نامۀ معنویت در میان سالمندان ایرانی است.روش: برای تهیۀ نسخۀ فارسی در این مطالعه، از روش استاندارد مدل ترجمه IQOLA پروژۀ بین‌المللی ابزار کیفیت زندگی برای ترجمۀ مقیاس معنویت در سالمندان ایرانی استفاده شد. برای تعیین پایایی از هم‌بستگی درون‌رده‌ای (ICC) و آلفای کرونباخ و Test-Retest بین سی نفر نمونه در دو نوبت به فاصلۀ دو هفته آزمایش شد و برای سنجش روایی در سه سطح روایی صوری (ظاهری) و روایی محتواو روایی ساختاری (تحلیل عاملی اکتشافی) سنجیده شد. درضمن، این مطالعه از نوع هم‌بستگی است که در آن داده‌های مربوط‌به سالمندان از میان ۲۰۰ نمونه در سال ۱۳۹۱ جمع‌آوری شد و نرم‌افزار SPSS16  آن را تحلیل عاملی کرد.یافته‌ها: یافته‌های حاصل از نتایج توصیفی تحقیق حاضر نشان داد که بین اطلاعات دموگرافیک جمع‌آوری‌شده در این تحقیق، ازجمله سن، مذهب، تحصیلات و... با معنویت هم‌بستگی وجود ندارد. ازسوی دیگر، پس از انجام تحلیل عاملی اکتشافی و محاسبۀ Test-Retest و ضریب هم‌بستگی درون‌رده‌ای با 003/0=p-value و محاسبۀ همخوانی درونی با آلفای کرونباخ 8/0 به‌ترتیب پایایی پرسش‌نامه را تأیید کرد و ازطریق تحلیل عاملی اکتشافی، روایی ساختاری آن نیز تأیید شد.بحث: از مسائل بسیار مهمی که در مطالعه و بررسی پیامدهای عملکردی معنویت پیش روی محققان و متخصصان قرار دارد، توسعۀ مقیاس‌های مناسب برای ارزیابی‌ها و انجام تحقیقات مداخله‌ای میان سالمندان با هدف بهبود عملکردشان در این دوران است. در این تحقیق، باتوجه‌به همخوانی درونی و پایایی در بازآزمایی بالای پرسش‌نامه و همچنین، تأیید روایی صوری (ظاهری)، روایی محتواو روایی عاملی پرسش‌نامه، می‌توان گفت نسخۀ فارسی ترجمه‌شده در این تحقیق، با ابزار اصلی مطابقت دارد و می‌توان از آن به‌عنوان ابزار سنجش معنویت معتبر در سالمندان ایرانی استفاده کرد.